Theo cam kết trong Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA), Việt Nam sẽ mở cửa thị trường cho ô tô nhập khẩu từ châu Âu với thuế suất ưu đãi 0%. Người Việt sẽ tha hồ “lên đời” xe sang trong vòng 5 năm tới.

Tham gia Hiệp định EVFTA, người tiêu dùng Việt Nam kỳ vọng sẽ được mua ô tô nhập khẩu từ EU với chi phí thấp. Với lộ trình cắt giảm thuế đều mỗi năm từ khi hiệp định có hiệu lực, thuế nhập khẩu ôtô nguyên chiếc sẽ giảm khoảng 7 điểm phần trăm/năm, giúp cho giá xe ngày một giảm.

Hiệp định EVFTA dự kiến có hiệu lực từ 2020, khi đó các cam kết sẽ được thực hiện. Với lĩnh vực ô tô, thuế suất nhập khẩu ưu đãi sẽ giảm dần về mức 0%.

Theo Mutrap (Dự án Hỗ trợ chính sách Thương mại và Đầu tư EU), ô tô con thuộc nhóm B9 (thuế suất cơ sở được xóa bỏ sau 10 lần cắt giảm đều, mỗi năm 1 lần) và B10 (thuế suất cơ sở được xóa bỏ sau 11 lần cắt giảm đều, mỗi năm 1 lần). Thuế suất cơ sở với xe con, trong đàm phán EVFTA là 78% (xe có dung tích xi lanh dưới 3.0L) và 74% (xe có dung tích xi lanh trên 3.0L). Còn phụ tùng linh kiện ô tô, thuộc nhóm B7 (thuế suất cơ sở được xóa bỏ sau 8 lần cắt giảm, mỗi năm một lần). Thuế suất cơ sở của linh kiện, phụ tùng ô tô từ 5-25%.

Cùng với đó, việc cắt giảm thuế nhập khẩu linh kiện ô tô nhập khẩu từ EU cũng là cơ hội để DN lắp ráp trong nước nhập khẩu những phụ tùng linh kiện chưa sản xuất được với chi phí thấp, giúp hạ giá thành và nâng cao cạnh tranh.

Xe sang giảm giá

Hiện ô tô châu Âu nhập khẩu về Việt Nam hầu hết là xe hạng sang, như Mercedes-Benz, Audi, BMW, Land Rover; siêu sang như Rolls-Royce, Bentley; siêu xe như Lamborghini, Ferrari,... cùng một số dòng bình dân như Volkswagen, Volvo, Peugeot... Khi EVFTA có hiệu lực, việc giảm thuế suất thuế nhập khẩu ưu đãi với ô tô về mức 0% cũng có hiệu lực ngay.

Theo tính toán, bình quân một năm giảm thuế nhập khẩu 7%, một chiếc xe nhập nguyên chiếc từ châu Âu, động cơ 2.0L, có giá khai báo 30.000 USD sẽ giảm khoảng 2.100 USD. Hơn nữa, do thuế chồng thuế, nên giảm thuế nhập khẩu còn giúp giảm số tiền nộp thuế tiêu thụ đặc biệt và thuế giá trị gia tăng. Tính ra, số tiền giảm được tới hơn 3.000 USD, tương đương với khoảng 70 triệu đồng.

Tuy nhiên, với dòng xe con, dung tích xilanh dưới 2.5L, hiện Việt Nam áp dụng thuế ưu đãi tối huệ quốc MFN ở mức cuối cùng là 70%, trong khi mức thuế cơ sở của EVFTA ban đầu là 78% với xe dưới 3.0L, nên năm đầu tiên giảm thuế theo EVFTA, thuế suất thuế nhập khẩu còn 71%, chỉ tương đương với mức thuế MFN hiện hành.

Trong khi các DN nhập khẩu đang áp dụng theo MFN, vì vậy tính ra năm đầu tiên thực hiện EVFTA, giá xe nhập từ châu Âu không giảm so với hiện nay. Chỉ có một số xe có dung tích xilanh nằm trong khoảng lớn hơn 2.5L và nhỏ hơn 3.0L, có mức thuế cơ sở 74%, giảm xuống còn 67% nên thấp hơn; nhưng tính ra cũng không nhiều, chỉ giảm được 1.500 USD, tương đương với 34 triệu đồng.

Phải từ năm thứ hai trở đi, thuế suất thuế nhập khẩu giảm tiếp mới giúp giá xe nhập từ châu Âu hưởng thuế EVFTA giảm.

Theo tính toán, một chiếc BMW 320i nhập nguyên chiếc từ Đức, có giá bán khoảng 1,65 tỷ đồng, sau 4 năm kể từ khi EVFTA có hiệu lực, có thể giảm khoảng 200 triệu đồng xuống còn 1,45 tỷ đồng. Đến khi thuế nhập khẩu giảm về 0%, thì giá chiếc xe này sau thuế chỉ còn khoảng 1,1 tỷ đồng.

Với các loại xe siêu sang, siêu xe được hưởng lợi lớn, nhưng cũng phải chờ một thời gian dài. Cụ thể, một chiếc xe siêu sang giá khai báo 300.000 USD, dung tích xilanh 6.0L, có mức thuế cơ sở 74%, nếu giảm 7%/năm, tính ra mỗi năm giảm được 21.000 USD. Tuy nhiên, với dòng xe dung tích xilanh trên 2.5L, loại 1 cầu, hiện Việt Nam áp dụng thuế ưu đãi MFN mức cuối cùng là 52%, nên các DN nhập khẩu thực hiện theo mức thuế này. Vì vậy, phải sau 3 năm giảm liên tiếp thì mức thuế nhập khẩu ưu đãi EVFTA mới tương đương với thuế MFN hiện hành.

Cũng giống như xe có dung tích xi lanh dưới 2.5L, thuế MFN với dòng xe này đã giảm xuống 52% là mức cuối cùng, không thể giảm hơn nữa, trong khi thuế EVFTA tiếp tục giảm về 0%. Vì vậy, phải chờ tới năm thứ 4, thuế suất thuế nhập khẩu theo EVFTA mới thấp hơn thuế MFN. Như vậy, phải tới 2024 trở đi, khách hàng mua xe sang, siêu sang, hay siêu xe có dung tích xi lanh trên 2.5L mới được huởng lợi.

Chẳng hạn, một chiếc xe siêu sang có giá khai báo 300.000 USD, hiện chịu thuế nhập khẩu 52%, thuế tiêu thụ đặc biệt 150% và thuế giá trị gia tăng 10%. Tính ra, giá sau thuế vào khoảng 1,25 triệu USD. Nhưng sau 4 năm, tính từ khi EVFTA có hiệu lực, mỗi năm thuế nhập khẩu giảm 7%, thì giá sau thuế vào khoảng 1,2 triệu USD, giảm  khoảng 50.000 USD. Còn khi thuế giảm về 0%, chiếc xe này có giá khoảng 830.000 USD, giảm trên 400.000 USD.

Với xe châu Âu lắp ráp trong nước, có thuế nhập khẩu linh kiện cơ sở từ 5-25%; khi thuế giảm về 0%, ước tính giá xe cũng sẽ giảm bình quân khoảng 10%. Một chiếc Mercedes-Benz C 200 hiện có giá bán khoảng 1,49 tỷ đồng sẽ còn khoảng 1,35 tỷ đồng.

Bỏ xe bình dân lên đời xe sang

Tại Việt Nam đang có sự chuyển dịch từ xe bình dân lên xe sang hạng trung. Trong mấy năm gần đây, phân khúc xe sang hạng trung có sự tăng trưởng mạnh mẽ. Những mẫu xe thương hiệu Đức có giá bán từ 1,5 tỷ - dưới 3 tỷ đồng được người tiêu dùng mua ngày càng nhiều.

Cụ thể như các mẫu xe GLC, C-Class, E-Class của Mercedes-Benz Việt Nam, A4, Q5 của Audi,... thu hút rất nhiều khách hàng chuyển từ các phân khúc phổ thông lên.

Theo tính toán của các DN, sau 4 năm kể từ khi EVFTA có hiệu lực, những chiếc xe có giá bán từ 1,5 tỷ - 3 tỷ đồng, dung tích xi lanh dưới 2.5L sẽ giảm từ hơn 200-400 triệu đồng. Giá xe giảm trong khi thu nhập ngày càng tăng thì càng có nhiều người sắm được xe sang.

Không những thế, khi thuế nhập khẩu phụ tùng, linh kiện giảm, cũng làm cho chi phí thay thế phụ tùng với những chiếc xe đang lưu hành giảm theo.

Hiệp định EVFTA còn có phụ lục riêng, quy định về các hàng rào phi thuế đối với lĩnh vực ô tô. Trong đó Việt Nam cam kết công nhận toàn bộ chứng nhận hợp chuẩn theo hệ thống tiêu chuẩn của Ủy ban Kinh tế Liên hợp quốc (UNECE) sau 5 năm kể từ khi có hiệu lực. Với cam kết này, các rào cản ngăn xe nhập khẩu từ châu Âu về, nhất là những rào cản nặng tính hành chính sẽ bị loại bỏ tối đa. Còn những rào cản về kỹ thuật sẽ không làm khó được xe châu Âu. Vì vậy, xe châu Âu sẽ dễ dàng vào Việt Nam.